Landgoed Kranengoor – Beschrijving van de geschiedenis
Beschrijving van de geschiedenis van Landgoed Kranengoor
Aan de oostkant van het imposante landgoed Verwolde ligt het natuurgebied Kranengoor, De Belten en
Blankenbergse Veld. Deze verwante terreinen hebben niet alleen gezamenlijke historische (eigendoms)
wortels maar er liggen ook landschappelijke en ecologische verbanden. Het is een natuurgebied, maar
eveneens een zelfstandig landgoed, landgoed Kranengoor. Om de natuur‐ en cultuurwaarden optimaal
tot zijn recht te laten komen, wordt landgoed Kranengoor als zelfstandig landgoed beheerd, los van het
grotere landgoed Verwolde waarvan het voorheen deel uit maakte. Zie hieromtrent
www.landgoedverwolde.nl.
Van oorsprong is de kern van landgoed Kranengoor een vochtige, moerassige laagte in het glooiende
Achterhoeks dekzandlandschap. De bodem bestaat hier uit beekeerdgrond. Naar de randen loopt het
terrein op en wordt droger. De mens zocht vroeger bij voorkeur overgangen tussen hoog en laag, droog
en nat op om er zich als landbouwer te vestigen. In dit licht bezien is de plaats van de voormalige
boerderij en erf gelegen aan de westelijke rand op het landgoed dan ook historisch goed te verklaren.
De historische atlas van 1850 laat al zien dat de menselijke invloed aanzienlijk is; de kern van het gebied
is weliswaar nog moeras maar de randen zijn grotendeels al ontgonnen en er lopen diverse wegen en
paden door het terrein. Op basis van historische kaarten is terug te zien dat de huidige bossen in de 19de
eeuw zijn aangelegd. Hoewel delen van het terrein nog erg nat zijn, laten de vele sloten, greppels en
rabatten zien dat de waterhuishouding sterk door de mens beïnvloed is.
Historische atlas 1850
Het bos maakt geen gesloten indruk. De lanen, de gevarieerde bosweitjes en de doorkijkjes naar buiten
zorgen voor een afwisselende ruimtelijke structuur.
Het voormalige boerenerf met bebouwing en aanliggende agrarische percelen vormen een waardevolle
cultuurhistorische toevoeging aan het landgoed. Tot 1875 werd de huidige varkensstal als woning
gebruikt. Daarna is de huidige woonboerderij gesticht.
Het landgoed in zijn huidige omvang omvat anno 2016 ca. 80 hectare en omvat tevens het
Blankenbergsche veld. Zoals hiervoor reeds aangegeven, kenmerkt het zich door een rijke diversiteit:
van landbouwgrond tot nostalgische kleinschalige bosweitjes, van douglas akkers tot
natuur(moeras)bos, van strakke waterlopen tot oude rabattenstructuren. De laatste tientallen jaren is
sprake geweest van een conservatief beheer. Boeren en bosbeheer met aandacht voor natuur en
landschapswaarden. De onderliggende ecologische en economische potenties van het gebied konden
door gebruiksrechten niet tot ontwikkeling worden gebracht. Nu het beheer van landgoed Kranengoor
zelfstandig ter hand is genomen, wordt de verdere ontwikkeling van het gebied momenteel
gerealiseerd.
In 2009 is het eigendom van het landgoed overgedragen aan Stichting Anitya Foundation. De stichting is
aangemerkt als een ANBI (algemeen nut beogende instelling). Door deze eigendomsvorm wordt de
duurzame instandhouding en beheer van het landgoed voor de toekomst veiliggesteld. Stichting Anitya
Foundation voert op het landgoed natuur‐ en landschapsbeheer en haar sociaal‐maatschappelijke en
bestuurlijke functies uit.
In de periode 2010 tot en met 2012 zijn de agrarische bijgebouwen gesloopt en is op de plek van de
oorspronkelijke stal een nieuw werkgebouw opgericht. De karakteristieke schuur is herbouwd en heeft
een woonfunctie gekregen. Tevens is er een karloods gebouwd en is het bakhuisje gerenoveerd.
Eind 2013 is er een kavelruil afgerond waardoor onder andere de twee ingesloten percelen die
eigendom waren van Het Geldersch Landschap nu u ook tot het Landgoed Kranengoor behoren. Het
Kadaster heeft tevens verschillende kadastrale percelen samengevoegd. Het landgoed bestaat nu uit
vier kadastrale percelen.
Landgoed Kranengoor was reeds gerangschikt onder de Natuurschoonwet 1928 (NSW).